De kunst van het helpen in familieopstellingen

Door ademtherapeute Annette Fehse

Familierelaties zijn bijzonder. Je hebt ze niet voor het kiezen en toch vormen ze je in belangrijke mate. Ze dragen bij aan je onbewuste drijfveren, aan pijn die je soms je leven lang probeert weg te drukken, aan blokkades. En tegelijkertijd zijn ze ook je steppingstone naar groei, naar uitbreiding van je bewustzijn en liefde, naar meer in je kracht komen. Mits je er op een gezonde manier contact mee maakt.

Familieopstellingen geven op een magische wijze de onzichtbare draden tussen jou en je familiesysteem weer. Ze maken zichtbaar hoe je bent geworden tot wie je nu bent, waar je vast loopt en waar je kansen liggen. Ze geven je inzicht in waarom patronen in jouw leven zich keer op keer herhalen en waar de beweging zit om eruit te stappen. Een opstelling begint met een vraag van iemand die zo’n inzicht wil krijgen.

De opsteller ofwel de mogelijkmaker, zorgt voor de juiste condities waarin de opstelling plaats vindt. Zij of hij “helpt” de vraaginbrenger juist door het afzien van helpen. Een opsteller die haar of zijn vak verstaat is meervoudig partijdig en tegelijkertijd belangeloos. Het helpen staat enerzijds ten dienste van het overleven van zowel het familiesysteem waar de cliënt uit voort komt en van de cliënt zelf, als ook ten dienste van bewustzijn en groei van alle partijen.

Een mooi voorbeeld hiervan is dat de opsteller in het geval van een vroeg verstoring van de relatie tussen de cliënt en zijn ouders, vooral de moeder, de toenmalige ouders kan representeren in de opstelling, waarmee het toenmalige kind de onderbroken beweging weer kan herstellen. Hij stelt zich hiermee niet op als de betere vader of moeder, hij probeert niet de plaats van de ouders in te nemen. De opsteller leidt de cliënt weg van zichzelf en terug naar de eigen ouders, wat verzoening en vrijheid kan geven aan beide partijen.

Een opsteller die volledig ten dienste staat van de opstelling probeert niets te fiksen of op te lossen. Hij grijpt slecht ondersteunend in wanneer de omstandigheden dit toelaten. Daarvoor moet er soms eerst volledig gezien worden waar het vast loopt. Soms is het lot van een cliënt dusdanig zwaar of dat van iemand in zijn familiesysteem, dat de verleiding groot is om dat lot te willen veranderen. Niet omdat de cliënt daar behoefte aan heeft of dit nodig heeft, maar omdat de opsteller zelf dat lot bijna niet kan verdragen of een oordeel heeft over bepaalde familieleden uit het systeem. Het is voor een opsteller steeds opnieuw belangrijk om niet ingezogen te raken in “de mist” van het familiesysteem, om vooral als vertaler op te treden van wat er gebeurt, om erin en eruit te stappen en het overzicht te bewaren. Dit helpen is dus ingehouden, maar heeft daarmee wel kracht. Een kracht die mijns inziens een voorbeeld kan zijn voor veel traditionele vormen van hulpverlening.

Ik volg momenteel de opleiding Familie- en organisatieopstellingen bij de Verheldering in Hoofddorp. In de loop van 2020 wil ik in Noord Straalt kleine groepen gaan begeleiden met mini-opstellingen, als een proeverij. Ik was al wakker voor het inzicht, maar wat ik steeds opnieuw en meer en meer leer in deze opleiding is dat het principe van helpen gaat om het openen van mijn hart voor ieder mens, met alles erop en eraan, hoezeer die ook van mij kan verschillen. Als je ook een mini-opstelling wilt bijwonen in 2020 houdt dan agenda van Noord Straalt in de gaten.

Bronnen: Hans van der Berg, Bert Hellinger

Meer artikelen

Zwanger worden en je houding. Wat is het verband?

Door Patrick van Enschot, Hercules houdingstherapie.

Je probeert misschien al een tijdje zwanger te worden. En het wil maar niet lukken. Uit de tests komt ook niets significants.
Heb je er wel eens over nagedacht wat je houding met zwangerschap te maken heeft?

Om zwanger te worden moeten de omstandigheden optimaal zijn. Je bekkenstand speelt hierbij een cruciale rol. Als er sprake is van een scheefstand van welke aard dan ook, zul je veel moeilijker zwanger worden is de ervaring.

Ben je eenmaal zwanger, ook dan is de bekkenstand van cruciaal belang en met name de beweeglijkheid van je bekken. Tijdens de zwangerschap zal je bekken moeten kantelen om de baby de beste uitgangspositie te geven om geboren te worden. Als dit niet in voldoende mate gebeurt wordt de kans op een keizersnede groter.
Maar er vinden ook veel andere processen plaats tijdens de zwangerschap die houdingsgerelateerd kunnen zijn! Lees daarvoor het hele blog.

Ook na de zwangerschap is een goede functionaliteit van het lichaam belangrijk voor een zo goed mogelijk herstel.

Houdingstherapie gebruikt het uitlijnen van het lichaam, het zoveel mogelijk zorgen voor een rechte houding, als middel om een zo functioneel mogelijk lichaam te krijgen. Bij een functioneel lichaam is het bekken in een neutrale stand en is het beweeglijk.
Tijdens een traject van houdingstherapie, zeker tijdens zwangerschap, passen we de oefeningen continu aan omdat naarmate de zwangerschap vordert je bepaalde oefeningen niet meer kunt doen. We zorgen zo samen voor een optimale en prettige zwangerschap en bevalling, en een vlot herstel!

Meer weten? Lees het volledige blog hier: https://www.houdingstherapie-hercules.nl/zwanger-worden-houdingstherapie/
Kennis maken met houdingstherapie? Doe een gratis en vrijblijvende quick scan waarin duidelijk wordt hoe het met jouw bekkenstand is

en welk gevolg dit kan hebben voor je kans op zwanger raken en een probleemloze zwangerschap en bevalling! https://www.houdingstherapie-hercules.nl/gratis-quick-scan/

Eenzame kerst?

Door masseur Eric Tielemans

Wie kent niet het lied ‘Met Kerst ben ik alleen’ van André Hazes? Een smartlap, ja. Maar wel een die raakt aan een algemeen menselijk gevoel: eenzaamheid. Dat wordt nog eens versterkt door Kerst, het feest vol gezelligheid en warmte in familieverband. Als je dat niet meemaakt en met de kerstdagen alleen zit, dan ben je pas zielig.

Er is de laatste tijd veel aandacht voor eenzaamheid. Met acties om er aandacht voor te vragen, zoals de Week tegen de Eenzaamheid, geldinzamelingen van het Ouderenfonds en de Vriendenloterij en oproepen om eenzame mensen in je eigen buurt op te zoeken. Of dat helpt? Mogelijk wel bij sociaal isolement: eenzaamheid veroorzaakt door (fysieke) omstandigheden waardoor je niet meer ‘onder de mensen’ komt.

Maar wat is nu eigenlijk het echte probleem? Iedereen heeft weleens last van eenzaamheid, dat is heel normaal. Het overkomt je, bijvoorbeeld als er een verandering is in je leven, zoals verlies van partner of sociaal netwerk door bijvoorbeeld verhuizing of nieuwe baan.

Maar als je lang eenzaam bent kan dat negatieve gevolgen hebben. Het kan een zware wissel trekken op je leven waardoor je je ongelukkig gaat voelen en je zelfs in een depressie kan geraken.

Ikzelf heb mij als kind eenzaam gevoeld op kostschool, waar ik buiten de groep stond, gepest werd en geen enkele steun kreeg van leraren.

Dat gevoel van eenzaamheid had erg te maken met de situatie waarin ik verkeerde en is verdwenen toen ik van kostschool af was.

Eenzaamheid heeft niets te maken met de persoon die je bent of de contacten die je al dan niet hebt, maar vooral met veranderingen van patronen in relaties. En hoe je daar op reageert. Het is soms moeilijk om een nieuw evenwicht te vinden in een veranderde situatie. De een lukt dat beter dan de ander.

Als je dreigt vast te komen zitten in je eenzaamheid is het goed om daar hulp bij te vragen, bijv. van een maatschappelijk werker of coach die gespecialiseerd is in eenzaamheid. Jeannette Rijks van www.faktor5.nl helpt bij verandering: van niet weten hoe je het moet doen naar hoe je het moet aanpakken. Zij biedt daarvoor o.a. de online cursus Creatief Leven. Zij leidt ook professionals op tot effectieve hulpverleners bij eenzaamheid.

Het vergt moed om je leven te veranderen. Bedenk dat hulp vragen een teken van kracht is, niet van zwakte.

Ik wens je vooralsnog prettige kerstdagen, ook als je alleen bent!
Eric Tielemans

December en de mythe van gelukkige families.

Aleid Bouten, Balanced ACTion Coaching

December, de familie maand. Het zou zo gezellig moeten zijn! Met je ouders, schoonfamilie, stiefkinderen, broers en zussen, nieuwe partners. Noem maar op.

Veel ouders en jongeren die bij mij komen vragen zich af waarom ze niet een vrolijk en blij gezin zijn. Vooral op die speciale feestdagen. Waarom is er thuis ruzie? Wat is er mis met ons?

Ik vraag het mezelf ook regelmatig af. Gisteren is mijn stiefzoon weer ingetrokken. Zijn rugzak en hockey stick zijn achteloos in de huiskamer gedumpt. Tv staat aan. Het is 12.00. Netflix doet zijn werk als achtergrond behang. Met mijn lief bespreek ik de logistiek van het weekend. Dit weekend komen we elkaar dinsdagavond tegen bij de yoga. Niet perse the Happy family die ik me had voorgesteld!

Met periodes zijn de meest inhoudelijke gesprekken die we voeren over wie, waar, wat en wanneer. Het is een vol programma waarbij de spanning kan oplopen tussen mij en mijn partner, tussen de kinderen, de exen die aandacht vragen en een mening hebben. Ruzies, frustraties, onbegrip, boosheid en verdriet komen allemaal voorbij.

Waarom zijn we niet gewoon gelukkig met elkaar?

Houden we elkaar niet in een houdgreep met onze ideeën over geluk? Op verjaardagsfeestjes en feestdagen voeren de spanning nog eens extra op; Het moet toch leuk, gezellig en speciaal zijn!

The Happiness Trap
In mijn coaching werk ik met vaak met ACT ( Acceptance and Commitment Therapy). Bij ACT leer je om met afstand naar jezelf te kijken. Je onderzoekt je gedachten, je emoties, je verwachtingen en je overtuigingen. Het blijkt dat veel mensen vast houden aan mythes over geluk die niet reëel zijn.

In onze westerse, maakbare samenleving is de mythe ontstaan dat we altijd gelukkig moeten zijn. Als dat niet zo is, dan is er met ons of onze relaties iets mis is. Dat moeten we snel oplossen. Vasthouden aan dergelijke mythes over geluk kan stress, frustratie en onzekerheid geven. Het kan je helpen de mythe over gelukkig zijn los te laten.

Mythe: Gelukkig zijn is de natuurlijke staat van mensen.
Als je basisbehoeften zijn vervuld zoals eten, een dak boven je hoofd, veiligheid en liefdevolle relaties, word je vanzelf gelukkig. Je hebt alles wat je hartje begeert. De hele wereld van reclame, film en social media staat bol van deze boodschap. Ze leefden nog lang en gelukkig. Maar hoe dan?

De realiteit is anders. Onze natuurlijke staat is dat we overspoeld worden door een stroom aan gedachten en emoties die niet is te stoppen. Het is als het weer. De zon schijnt niet altijd. In de winter wordt het kouder. Het kan behoorlijk stormen. En op een dag schijnt de zon weer.

Gelukkig zijn is één van vele gevoelens die door ons heen stromen. Daarnaast is het gewoon om onzeker te zijn als je een nieuwe relatie aangaat. Boosheid en rouw horen bij de verwerking van scheiding of verlies.

Mythe: Gelukkig zijn is een staat van grote blijheid en tevredenheid
Grote blijheid en tevredenheid is de letterlijke betekenis uit het woordenboek. Als dat zo is dan kun je niet altijd gelukkig zijn. Want hoelang blijft een gelukkig gevoel hangen? Na een geslaagd familiefeestje? Het is heerlijk om je gelukkig te voelen maar na een tijd verandert je gevoel door iets in jezelf of van buitenaf. Er ontstaat irritatie, je hormoon spiegel verandert, er is gedoe. Andere emoties komen boven drijven.

Gelukkig zijn zie ik meer als een rijk en zinvol leven met alle emoties die daar bij horen. Je liefdesrelaties brengen je plezier, trots, liefde en waardering. Als je ouder bent weet je dat kinderen voldoening en zin geven aan je leven. Kinderen opvoeden roept ook andere gevoelens op. Veel ouders hebben last van schuldgevoel, spanning, angsten, gevoel van te kort schieten, frustratie, boosheid.

Dat geldt voor alles in je leven wat jou liefde en waardering geeft. Alles wat betekenisvol en belangrijk voor je is. Naast positieve emoties geeft het ook negatieve emoties.

Mythe: Als je niet gelukkig bent dan is er iets mis met jou en je gezin, je familie.
Steeds meer mensen gaan in therapie. Er zijn miljoenen mensen aan medicijnen.
Als je niet gelukkig bent ben je normaal! Besef dat het leven moeilijk is!

Juist de mensen waar we zo van houden kunnen intense emoties en reacties oproepen.

Daarom zijn coaching trajecten die ik geef kort. Ik loop met je mee en help je om het zelf te doen op een manier die bij jou past.

Vechtmodus of levenskunst?
Ik gebruik vaak metaforen en oefeningen uit de vechtkunst Kung Fu. Je ervaart direct dat je aan het op boksen bent om aan overtuigingen van jezelf te voldoen. Dat is je overlevingsstand, je vechtmodus. Je vechtmodus geeft spanning en stress. Het vermogen om helder na te denken vermindert. Wat voor jou en de ander belangrijk is kun je minder goed over zien. Je beslissingen zijn reactief. Voor je het weet ben je aan het discussieren, val je de ander in de rede, zit je in je eigen tunnel.

In Kung Fu gaat het niet om het winnen van je dagelijkse conflicten. Kung Fu betekent grote vaardigheid. Het is een levenskunst waarin je waarden en commitment centraal staan. Hoe wil jij betekenis geven aan je leven, aan je relaties? Dat vraagt beheersing, zelfreflectie en acceptatie. Het vraagt oefening en jezelf toestaan om fouten te maken. We zijn niet perfect en onze relaties dus ook niet. We kunnen wel streven om liefdevol te zijn, betrouwbaar, te luisteren, goed voor ons zelf te zorgen en rekening te houden met anderen.

Kalm in de storm
December brengt je genoeg oefen momenten om kalm te blijven in de familiestormen. Ik help je daarbij graag op weg. Ik hoop dat je geniet van familie, je liefdevolle vriendschappen. En dat je de negatieve emoties, gedachten, ruzies met net zoveel compassie en liefde kunt benaderen.

Met liefde, Aleid

Nog een kijktip: Russ Harris is een specialist in ACT. Op zijn youtube kanaal vind je een leuke animatie over The Happinez Trap https://www.youtube.com/watch?v=93LFNtcR1Ok